Een gids over lichaamstemperatuur voor het hele gezin

Mensen zijn endotherm. Dat betekent dat ons lichaam zijn eigen warmte produceert en continu de kerntemperatuur regelt om alles in balans te houden. Het lichaam doet dit onbewust en automatisch, maar soms lukt dat niet goed. Als de balans weg is, kan het lichaam te heet of te koud worden, en meestal betekent dit dat iemand ziek wordt.

In dit artikel leest u wat de gemiddelde lichaamstemperatuur is, hoe deze varieert bij verschillende mensen en welke tekenen het lichaam geeft bij veranderingen in de temperatuur, zoals koorts.

De kerntemperatuur van uw lichaam is afhankelijk van diverse factoren. De meeste bronnen  zeggen dat het menselijk lichaam een kerntemperatuur van ongeveer 37 ⁰C heeft*. Dit klopt wel, maar het is een gemiddelde waarde en elk lichaam is anders. De werkelijke getallen zijn afhankelijk van leeftijd en andere factoren, zoals de tijd, lichamelijke beweging en voeding. Dus als uw temperatuur met ongeveer een graad van dit gemiddelde afwijkt, dan hoeft dat niets te betekenen. Het is ook handig om de gemiddelde temperatuur van iedereen in uw gezin te noteren:

Een pasgeboren baby (0-3 maanden) heeft een temperatuur van 36 tot 37,6 ⁰C bij meting in het oor en dat is lager dan het gemiddelde bij volwassenen. Dat geldt ook voor kinderen die nog niet in de puberteit zijn**.

Bij oudere mensen (65 jaar en ouder) daalt de lichaamstemperatuur iets ten opzichte van het gemiddelde voor volwassen, van ongeveer 37 ⁰C naar 35,8 ⁰C *.

Zwangere vrouwen kunnen een iets hogere lichaamstemperatuur dan gemiddeld hebben. De temperatuur kan ook stijgen of dalen tijdens de menstruatiecyclus van een vrouw, dus houd daar rekening mee wanneer u uw temperatuur meet ***.

Lichte variaties zijn normaal, omdat talloze onschuldige factoren de lichaamstemperatuur kunnen verhogen of verlagen. Beweging zorgt bijvoorbeeld dat de temperatuur stijgt, net als warm eten of warme dranken. Ook het moment van de dag kan voor kleine verschillen zorgen, omdat het lichaam actiever wordt naarmate de dag vordert en begint op te warmen.

Als u alleen een iets hogere of lagere lichaamstemperatuur hebt, hoeft u zich geen zorgen te maken. Bij een virale infectie verhoogt het lichaam vaak de kerntemperatuur om het virus te bestrijden. Met rust, en goed eten en drinken herstelt een persoon snel.

Wat wel belangrijk is, is dat het lichaam niet uitdroogt. Uitdroging wordt veroorzaakt door overmatig zweten omdat het lichaam probeert de eigen temperatuur te reguleren. Dus als iemand koorts lijkt te hebben, zorg dan dat hij of zij veel drinkt.

Op een bepaald punt wordt een hoge temperatuur wel zorgelijk. Bij kinderen ouder dan 36 maanden en volwassenen geldt dat iemand koorts heeft als zijn of haar temperatuur hoger dan 37,7 ⁰C is. En als de temperatuur hoger dan 39,4 ⁰C wordt, moet u contact opnemen met uw huisarts. Bij temperaturen hoger dan 40 ⁰C wordt het lichaam zo warm dat organen kunnen gaan uitvallen. 

Zoals we al zeiden, hoeft alleen een iets hogere temperatuur dan normaal geen koorts te betekenen. Talloze factoren spelen een rol en in de meeste gevallen gaat een verhoging vanzelf over. Maar als de verhoging zich in combinatie met de volgende symptomen voordoet, dan kan er sprake zijn van koorts:

• Geen honger
• Koud zijn of rillingen voelen, in combinatie met trillen
• Spierpijn
• Koud zweet
• Hoofdpijn

Koorts is op zichzelf geen ziekte. Meestal is het een reactie van het lichaam om een virale of bacteriële infectie af te weren. Bij de meeste gevallen van koorts kan de patiënt gewoon thuis blijven. Drink dan voldoende, rust goed uit en zorg dat de temperatuur in uw omgeving prettig is.

Bel uw huisarts alleen als uw temperatuur hoger dan een kritisch punt wordt, of als u bij de koorts ook een stijve nek, ongewone uitslag of ademhalingsproblemen hebt. Het is ook belangrijk dat u weet dat koorts niet het enige symptoom van ziekte is. Iemand kan ook ziek zijn zonder koorts te hebben, dus let goed op andere symptomen en raadpleeg bij twijfel altijd een arts.