In de breedste zin betekent koorts dat het lichaam een hogere temperatuur dan normaal ervaart. In tegenstelling tot wat de meeste mensen denken, is koorts geen ziekte. Het is een symptoom van een ziekte, of eigenlijk een teken van het lichaam dat het een ziekte wil bestrijden. Daarom is koorts nooit hetzelfde. Afhankelijk van de oorzaak van de koorts en hoe effectief het lichaam de koorts kan tegengaan, kunnen de algemene kenmerken variëren.
Dit artikel is bedoeld voor gezinnen, om hen te leren hoe ze koorts kunnen vaststellen en thuis kunnen behandelen.
Wat veroorzaakt koorts?
Koorts kan worden veroorzaakt door bacteriën, virussen en soms zelfs door schimmelsporen (stofkoorts). Ook griep kan koorts veroorzaken. Maar er zijn diverse symptomen die zich in combinatie met koorts kunnen voordoen, van een gewone verkoudheid en keelpijn tot ernstige aandoeningen als hersenvliesontsteking.
Tekenen van koorts
Over het algemeen heeft koorts de volgende gevolgen:
- Zwakheid
- Spierpijn
- Zweten en bibberen
- Geen honger
- Hoofdpijn
- Vermoeidheid
Eén manier om erachter te komen of iemand koorts heeft, is de temperatuur met een thermometer meten. Als de temperatuur hoger dan een bepaalde waarde is (zie voor meer informatie "Wanneer moet u een arts bellen?" hieronder), kunt u ervan uit gaan dat er sprake is van koorts.
Wat moet u doen bij koorts?
Ten eerste is het belangrijk om niet in paniek te raken. Koorts hoeft niet ernstig te zijn, want het is een natuurlijke reactie van het lichaam bij het bestrijden van een virale of bacteriële infectie.
Rust
Vaak is bedrust voldoende en gaat de koorts vanzelf over wanneer het immuunsysteem van het lichaam het virus heeft afgeweerd. Dus zorg ervoor dat de patiënt zo veel mogelijk ligt. Bij te veel activiteit kan de lichaamstemperatuur nog verder stijgen, waardoor de koorts nog erger wordt.
Koel blijven
Houd de patiënt koel en comfortabel. In tegenstelling tot wat veel mensen denken, kun je koorts er niet uitzweten. Wanneer u dat doet, worden de symptomen alleen maar erger en kan de zieke uitdrogen. Dat leidt tot duizeligheid, hoofdpijn en pijnlijke krampen. Het beste wat u kunt doen, is de zieke zo comfortabel mogelijk houden en wachten totdat de koorts overgaat.
Lichte, ademende kleding kan helpen en leg de zieke alleen onder een deken of dun laken. Open een raam zodat er voldoende ventilatie is en er frisse lucht door de kamer stroomt.
Hierdoor daalt de lichaamstemperatuur en verminderen koortsachtige symptomen, maar zorg ervoor dat de temperatuur niet te snel daalt. Vaak wordt de koorts dan alleen maar erger. Gebruik nooit koud water en kies voor lauwe vloeistoffen die niet warmer zijn dan kamertemperatuur.
Drinken
Een verhoogde lichaamstemperatuur en te veel zweten zorgen vaak voor uitdroging. Zorg daarom altijd dat de patiënt voldoende drinkt. Door misselijkheid en gebrek aan eetlust valt dat soms niet mee, maar zorg dat de patiënt in elk geval water drinkt om uitdroging te voorkomen. Drink geen alcohol en frisdrank met koolzuur; laat ze water, fruitsap of melk drinken. En probeer ze ook wat te laten eten. Het lichaam moet op kracht blijven om de ziekte te lijf te gaan en ervoor te zorgen dat de koorts verdwijnt.
Kan ik medicijnen gebruiken?
Medicijnen helpen niet tegen koorts, maar u kunt bij de drogist wel medicijnen halen die de symptomen kunnen helpen verminderen. Tegen de pijn bij koorts kan er ibuprofen, aspirine of paracetamol worden geslikt. Dit kan vooral helpen als de pijn ervoor zorgt dat de patiënt niet goed slaapt. Want met rust herstelt de patiënt sneller.
Uiteraard mogen deze medicijnen niet worden gebruikt als de patiënt er allergisch voor is of als een arts tegen het gebruik ervan heeft geadviseerd. Lees altijd de instructies op de verpakking voordat u medicijnen slikt of geeft. Geef jonge kinderen geen aspirine en kies altijd voor medicijnen die speciaal voor jonge kinderen zijn bedoeld.Zwangere vrouwen mogen geen ibuprofen nemen.
Wanneer moet u contact opnemen met uw huisarts?
We raden u aan om een arts te bellen als de koorts langer dan een paar dagen duurt of zich in combinatie met uitslag, pijn op de borst en ademhalingsproblemen, of continu overgeven voordoet. Ga naar de eerstehulpafdeling van een ziekenhuis als u uw huisarts niet kunt bereiken. En zoek ook medische hulp als patiënt wel symptomen heeft, maar geen koorts, omdat er niet altijd sprake van koorts hoeft te zijn bij ziekte.
Als u koorts hebt terwijl u zwanger bent, dan kunt u waarschijnlijk het beste een arts of de verloskundige bellen, ongeacht de omstandigheden, gewoon voor de veiligheid. Koorts kan vooral in deze periode gevaarlijk zijn, zowel voor de baby als de moeder.
